แสงจากดวงอาทิตย์มีพลังงานมากมาย เรานำพลังงานจากแสงนี้ไปใช้งานได้หลายลักษณะ เช่น ใช้พลังงานความร้อน ใช้ผลิตกระแสไฟฟ้า แสงอาทิตย์ที่เรามองเห็นนั้นเป็นแสงขาว ซึ่งประกอบด้วยแสงสีต่าง ๆ รวมกันอยู่มากมาย โดยแต่ละสีเมื่อมีการหักเหของแสงจะมีมุมในการหักเหไม่เท่ากัน เช่น แสงเดินทางผ่านละอองน้ำหรือความชื้นในอากาศ แต่ละสีจะหักเหทำให้เรามองเห็นเป็นสีรุ้ง เมื่อดวงอาทิตย์อยู่ใกล้ขอบฟ้าในตอนเช้าหรือตอนเย็น เราจะมองเห็นท้องฟ้าเป็นสีแดง เนื่องจากแสงเดินทางผ่านชั้นบรรยากาศได้ไกลกว่าในตอนกลางวัน ทำให้แสงสีฟ้ากระเจิงหายไปก่อน แต่สีแดงจะมาถึงตาเราให้เรามองเห็นได้
แสงเป็นคลื่นแม่เหล็กไฟฟ้า และแต่ละสีจะมีความยาวคลื่นต่าง ๆ กัน หากพิจารณาแสงสีในย่านที่ตามองเห็น แสงสีแดงมีความยาวคลื่นมากที่สุด แต่พลังงานต่ำ ส่วนแสงสีม่วงความยาวคลื่นน้อยที่สุดแต่มีพลังงานสูง หากเราพิจารณาในแง่ของพลังงานเราอาจจำง่าย ๆ ว่า “ม่วงมาก แดงน้อย” แต่พลังงานที่ออกมาจากดวงอาทิตย์นั้นไม่ได้มีเพียงแสงที่ตาเรามองเห็นเท่านั้น ยังมีคลื่นที่ไกล้เคียงกับแสงขาวที่ตามองไม่เห็นอีกด้วย คลื่นที่มีพลังงานน้อยกว่าสีแดงเรียกว่ารังสีอินฟราเรด หรือรังสีใต้แดง เป็นรังสีที่ให้ความร้อน ส่วนคลื่นที่มีพลังงานมากกว่าสีม่วง เรียกว่า รังสีอัลตราไวโอเลต หรือรังสีเหนือม่วง จะมีความยาวคลื่นน้อยกว่าแสงที่ตาเรามองเห็น ดังนั้นเมื่อเราพบกับแสงเรามักจะหลีกไม่พ้นจากรังสีทั้งสองชนิดนี้ได้เช่นกัน
รังสีทั้งสองนี้มีทั้งประโยชน์และอันตราย เราใช้รังสีอินฟราเรดในการระบุตำแหน่งในเวลากลางคืน สร้างเซนเซอร์สำหรับตรวจจับรังสีอินฟราเรดที่คนเราปล่อยออกมา โดยตัวคนเรานี้จะแผ่รังสีอินฟาเรดออกมาด้วยถ้าหากมีอุณหภูมิประมาณ 36 องศาเซลเซียส เราใช้รังสีอินฟราเรดในการฆ่าเชื้อโรค กำจัดความชื้น กำจัดกลิ่นเหม็น เป็นต้น ส่วนรังสีอัลตราไวโอเลต หรือรังสี UV ซึ่งมีพลังงานมาก หากเราได้รับอย่างต่อเนื่องจะทำให้เยื่อตาขาวอักเสบ ทำให้เป็นต้อกระจก ดังนั้นเราจึงต้องใส่แว่นกันแดด และรังสีนี้ยังทำให้เกิดริ้วรอยก่อนวัย ทำให้เป็นมะเร็งผิวหนังได้อีกด้วย ดังนั้นเราจึงต้องทาครีมกันแดดก่อนออกสู่แสงแดดเพื่อป้องกันรังสีนี้นั้นเอง โดยทั่วไปแล้วชั้นโอโซนในบรรยากาศจะช่วยป้องกันรังสียูวีไว้บางส่วน ทำให้รังสีนี้เข้ามาสู่โลกในปริมาณที่พอเหมาะและช่วยสร้างวิตามินให้ร่างกายของเราได้ ชั้นโอโซนนี้ละที่ทำหน้าที่เหมือนร่มปัองกันรังสียูวีให้กับโลก แต่ตอนนี้ชั้นโอโซนกำลังถูกทำลาย เราจึงมีการรณรงค์ให้ใช้สารต่าง ๆ ที่ไม่ทำลายโอโซนในบรรยายกาศนั้นเอง
ตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้อง
สาระที่ 5: พลังงาน
ว 5.1 ม.2/1 ทดลองและอธิบายการสะท้อนของแสง การหักเหของแสง และนำความรู้ไปใช้ประโยชน์
สาระที่ 6: กระบวนการเปลี่ยนแปลงของโลก
ว 6.1 ม.1/1 สืบค้นและอธิบายองค์ประกอบและการแบ่งชั้นบรรยากาศที่ปกคลุมผิวโลก
