มะยม: เมื่อวานทำไมขาดเรียนล่ะมะนาว
มะนาว: เมื่อวานนี้คุณแม่พามะนาวไปพบหมอ เพราะหมู่นี้มะนาวเหนื่อยง่าย และ ญาติหลายคนทักว่าดูซีด ๆ
มะยม: ผลการตรวจและรักษาเป็นไงบ้าง
มะนาว: หมอบอกว่ามะยมเป็นโลหิตจางนะ ความเข้มข้นเม็ดเลือดแดงของเราน้อยกว่าคนปกติที่ต้องมี 36 -39 % นะ
มะยม: อ้าวงั้นมะยมต้องกินยาที่เป็นเหล็กแล้วล่ะนะ เหมือนที่คุณแม่กินเวลาตั้งท้องน้องมะยงชิดไง
มะนาว: ฮื้อ ยังนะ คุณหมออธิบายว่า ขอตรวจผลเลือดก่อน เพราะถึงแม้เลือดจะประกอบด้วยเม็ดเลือดแดงเป็นสำคัญ และ เม็ดเลือดแดงเรามี ฮีโมโกลบิน ซึ่งประกอบด้วยโปรตีนและเหล็กก็จริง ที่ปริมาณเม็ดเลือดเราน้อยกว่าเกณฑ์ปกติ อาจจะเป็นเพราะกระบวนการสร้างผิดปกติ หรือ เม็ดเลือดแดงถูกทำลายเร็วกว่าคนปกติที่จะมีอายุถึง 120 วันก็อาจเป็นได้นะ
มะยม: อืม นั่นซินะ เวลาคนบอกว่าโลหิตจางส่วนใหญ่จะนึกว่าขาดเหล็กที่เป็นองค์ประกอบสำคัญนะ แท้จริงก็เหมือนเรามีเงินนะ อยากมีเงินเท่าเดิมอย่างมีคุณภาพชีวิตดี ๆ ก็ทำได้สองอย่างคือ ประหยัดใช้เท่าที่จำเป็นจ่ายออกไปน้อย หรือ หามาเติมให้เพิ่มขึ้น ชีวิตระดับเซลล์กับระดับตัวคนนี่ก็มีหลักการเหมือนกันเลยนะ มะนาวเล่าที่คุณหมออธิบายให้มะยมฟังบ้างซิ น่าสนใจมากเลยจ๊ะ
มะนาว: ได้เลย เอากระบวนการสร้างก่อนนะ เม็ดเลือดแดงของเราจะสร้างในไขกระดูกของตัวเราเองนะ สารอาหารที่นำมาสร้างที่สำคัญคือกรดอะมิโน ได้จากโปรตีนที่เรากินอาหารปกตินี่แหละ ส่วนแร่ธาตุที่ขาดไม่ได้คือ เหล็ก ซึ่งแม้จะมีการหมุนเวียนกลับมาใช้สร้างเม็ดเลือดแดงได้ใหม่ แต่เราก็สูญเสียออกไปด้วย โดยเฉพาะผู้หญิงช่วงที่มีประจำเดือน ดังนั้นต้องกินอาหารให้ครบห้าหมู่เป็นประจำนะ และ ยังต้องมีวิตามินช่วยการสร้างด้วย ที่สำคัญและมักจะพบว่ามีปัญหาคือ วิตามินบี 12 ถึงแม้เราจะมีแบคทีเรียดี ๆ ในลำไส้คอยสร้างไว้ให้แต่โมเลกุลมันใหญ่มากต้องมีการดูดซึมแบบพิเศษ คนที่มีปัญหาการดูดซึมผ่านลำไส้ก็จะกลายเป็นขาดวิตามิน บี 12 ไปได้ อีกพวกหนึ่งก็คือกินยาปฏิชีวะนะเกินขนาดที่ควร และ พร่ำเพรื่อโดยไม่จำเป็นยาพวกนี้จะไปฆ่าแบคทีเรียในลำไส้
ก็เลยขาดไปนะ
มะยม: โอ มีหลายอย่างเลยนะที่จำเป็น ที่คุ้นหูก็มีเหล็กนี่แหละ เพิ่งรู้นะ ขอบใจมาก
มะนาว: อีกทางหนึ่งที่จะทำให้เม็ดเลือดแดงเราน้อยกว่าปกติก็คือ มันโดยทำให้ตายก่อนวัยอันควรไง พวกนี้ส่วนใหญ่จะเป็นโรคทางพันธุกรรมสามารถตรวจหาได้นะ เราได้ยินกันบ่อยก็โรคทาลาสซีเมียไง ที่จริงมีอีกหลายชนิดนะ โรคพวกนี้จะสร้างเม็ดเลือดแดงที่รูปร่างผิดปกติ ธรรมดาเม็ดเลือดแดงเราจะเหมือนเลนส์เว้าใช่ไหม พอรูปร่างผิดปกติ ก็ทำงานได้ไม่ดี ร่างกายก็ต้องขจัดทิ้งเร็วขึ้น ทำให้เรากลายเป็นโลหิตจางนี่แหละนะ แต่เราเองคุณหมอยืนยันเบื้องต้นแล้วว่าไม่มีโรคทางพันธุกรรมนะ ก็มีประเด็นเรื่อง เหล็ก กินโปรตีนน้อยเกินไป หรือ วิตามินบี 12 อย่างที่เล่าให้ฟังแล้วนะ สัปดาห์หน้าคุณหมอนัดไปพบอีกครั้งคง ชัดเจนขึ้นว่าสาเหตุแท้จริงคืออะไร ไม่ใช่ขาดเหล็กอย่างเดียวจ๊ะ
ข้อมูลเพิ่มเติม
ลักษณะโครงสร้างและการสร้างเม็ดเลือดแดง
บทบาทที่จำเป็นของวิตามิน บี12 ในการสังเคราะห์ฮีโมโกลบิน
ตัวชี้วัดที่เกี่ยวข้อง
ว 1.1 ม.2/1 อธิบายโครงสร้างและการทำงานของระบบย่อยอาหาร ระบบหมุนเวียนเลือด ระบบหายใจ ระบบขับถ่าย ระบบสืบพันธุ์ ของมนุษย์และสัตว์ รวมทั้งระบบประสาทของมนุษย์
ว 1.2 ม.3/3 อภิปรายโรคทางพันธุกรรมที่เกิดจากความผิดปกติของยีนและโครโมโซมและนำความรู้ไปใช้ประโยชน์
